Таржимаи ҳол
Лутфихоним Саримсоқова Ўзбек театр санъатининг ёрқин юлдузларидан бири, Муқимий номидаги мусиқали драма театри актрисаси.
1896 йилда Фарғона вилояти Риштон туманидаги Риштон қишлоғида туғилган.
Меҳнат фаолиятини 1925 йил бошлаган, Қўқоннинг маҳорат саҳнасида иштирок эта бошлаган. Андижон ва Фарғона театрларида ишлаган.
1934-1939 йиллар – актрисса Ўзбек мусиқали театр труппасида.
1941-1973 йиллар – Муқимий номидаги Ўзбек мусиқали театр актрисаси (Тошкент).
1931 йилдан кинода суратга туша бошлаган (“Амирликнинг қулаши”, 1955, “Ўғлонлар олға юришади”, 1959, “Сен етим эмассан”, 1962 ва бошқалар).
Лутфи Саримсоқованинг ижоди халқ ҳаёти билан боғлиқ. У кўплаб ўзбек аёлларининг тимсолларини гавдалантириб, фарзандининг бахти учун курашувчи чуқур она тимсолларини яратган, масалан, театрда: “Икки комунист” – Кумуш хола, “Гулсара” – Ойсара, “Нурхон” – Кимё, кинода: “Қасам” – Азимнинг онаси, “Асал” – Асалнинг онаси, “Сардор чақириғи” – Рустамнинг онаси, “Қутлуғ қон” – Йўлчининг онаси, “Маҳаллада дув-дув гап” – Меҳрихон, “Учрашувлар ва видолашувлар” – Ҳафизнинг онаси, энг катта шуҳратни “Cен етим эмассан” фильмидаги Фотима опа роли олиб келган. Шунингдек, ўткир феъл-атворли ролларни ҳам маромига етказиб ўйнаган.
Энг яхши роллари орасида, шунингдек, Ширин, Ёсуман (Хуршиднинг “Фарҳод ва Ширин”), Майсара (Ҳамзанинг “Майсаранинг ишлари”).
Лутфи Саримсоқова 1991 йил 14 январь куни Тошкентда вафот этган.
Мукофот ва совринлари
- Ўзбек ССР халқ артисти (1937)
- СССР халқ артисти (1967)
- Ленин ордени
- Қизил Меҳнат Нишони ордени
- Октябрь инқилоби ордени
- “Буюк хизматлари учун” ордени (Ўзбекистон) (2001 — ўлимидан сўнг)
- Медаллар
- Ўзбек ССР Олий Кенгаш раёсатининг фахрий ёрлиқлари.
Ижоди
Театрдаги роллари
- 1928 — “Икки комунист” К. Яшен — Кумуш хола
- 1933 — “лайли ва Мажнун” Хуршид, мусиқа Т. Содиқов — Лайли
- 1935 — “Гулсара” К. Яшен ва М. Муҳамедовлар, мусиқа Т. Жалилов — Ойсара
- 1937 — “Фарҳод ва Ширин” Хуршид, мусиқа В.А. Успенский — Ширин, жодугар Ёсуман
- 1938 — “Аршин мал алан” У. Гаджибекова — Зебо, Жаҳон-хола, Гулчеҳра
- 1940 — “Майсаранинг ишлари” Ҳамза — Майсара
- 1942, 1952 — “Нурхон” К. Яшен — Кимё
- 1953 — “Муқимий” С. Абдулла — Рисолат
- “Равшан ва Зулҳумор” К. Яшен — қария она
- “Маликаи Турандот” К. Гоцц — Адельма
- “Икки жанонинг қули” К. Гольдон — Смеральдина
- “Худжум” В. Ян — Турсун
- “Халима” Г. Зафар — она
- “Паранжи сирлари” Ҳамза — Мастура
- “Қурбон Умаров” С. Абдулла — Халча
- “Офтобхон” К. Яшен — Xaйри холя
- “Фарғона тонг отгунча” М. Исманли — Хадича хола
- “Олтин кўл” — Жамол опа
Фильмография
- 1931 — Озод (тугалланмаган) — Озод, йигирувчи
- 1937 — Қасам — Азимнинг онаси
- 1940 — Асаль — Асалнинг онаси, боғбоннинг хотини
- 1941 — Сардор чақириғи — Рустамнинг онаси
- 1941 — Биз ғалаба қозонамиз (қисқаметражли) — Зумруд
- 1943 — Насриддин Бухорода — сарой хизматчиси
- 1943 — Ватан ҳадяси — она
- 1954 — Опа-сингил Раҳмановлар — Шарофат биби
- 1954 — Янги уй — Холнисо
- 1955 — Майдон ортида учрашамиз — Мафратхон
- 1955 — Амирликнинг қулаши — қари деҳқон аёл
- 1956 — Қутлуғ қон — Йўлчининг онаси
- 1958 — Мафтунингман — лавҳа
- 1958 — Орол балиқлари — колхоз раисининг хотини
- 1958 — Ўғлонлар олға юришади — телба
- 1959 — Иккинчи чечак — Қумри хола
- 1960 — Маҳаллада дув-дув гап — Меҳрихон
- 1962 — Сен етим эмассан — Фотима опа
- 1964 — Осиё остидаги тўфон — Жамолнинг онаси
- 1964 — Ҳайрли кун
- 1964 — Тушда кечган умрлар — қария
- 1965 — Зеҳн — лавҳа
- 1966 — Оппоқ турналар — Меҳринисо
- 1968 — Ватан ўғлонлари — музейга ташриф буюрувчи
- 1969 — Унинг исми — Баҳор — совчи
- 1969 — Ўтган кунлар — лавҳа
- 1971 — Севги драмаси — Умарнинг онаси
- 1973 — Учрашувлар ва видолашувлар — Ҳафизнинг онаси
- 1976 — Умидимиз қушлари — Амирнинг бувиси
- 1990 — Тангалик болалар — лавҳа
Хотира
- 1976 йил актрисанинг ҳаёти ва ижодига бағишланган “Лутфихон ая” номли ҳужжатли фильм суратга олиган.
- Маданият саройи ҳамда Риштондаги 52-сонли ўрта мактабга Лутфихоним Саримсоқова номи берилган.