Tarjimai hol
Zabardast Tojiboyevich Bo‘riyev — O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Genomika va bioinformatika markazi direktorining birinchi o‘rinbosari. Avvallari davlat mukofotlari bilan taqdirlanmagan. Umumiy ish staji 22 yil.
2012-yildan buyon “Genomika va Bioinformatika markazi”da ilmiy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari lavozimida ishlab keladi. Biologiya fanlari nomzodi (2005-yil).
Zabardast Tojiboyevich Bo‘riyev 1975-yil Toshkent shahrida ziyolilar oilasida tug‘ilgan, millati – o‘zbek.
Paxta genomikasi va biotexnologiyasi sohasida yetakchi olimlardan biri. Zamonaviy usullarni muvaffaqiyatli egallab, molekulyar genetika sohasida tadqiqotlar olib boradi. Xususan, u tomonidan mikrosatellitli markerlar yordamida Gossypium hirsutum L paxta tolasining rivoji bilan bog‘liq bo‘lgan DNKning lokuslarini xaritalash amalga oshirilgan.
Zabardast Tojiboyevich Bo‘riyev 2003-yildan boshlab g‘o‘za genomikasi va biotexnologiyasiga bag‘ishlangan bir qator xalqaro va bir nechta mahalliy ilmiy loyihalarning masʼul ijrochisi hisoblanadi. Ular orasida AQSh qishloq xo‘jaligi departamentining “paxta gullari fitoxromlari va genlarini tavsiflash va molekulyar xaritalash”loyihasi ham bor. U AQSh qishloq xo‘jaligi departamentining Misissipi ilmiy markazida malaka oshirdi (2005-2006). U hamkorlik doirasida yirik xalqaro ilmiy loyihaga rahbarlik qildi O‘zbekiston – AQSh qishloq xo‘jaligi departamenti “paxta germplazmasining ildiz nematodiga (root-knot nematode) va Fusarium vilt kasalligiga qarshi potentsial qarshiligini baholash va snpga asoslangan nomzod gen markerlarini ishlab chiqish”deb nomlangan.
Shu jumladan, u 2009-2012-yillarda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi tomonidan moliyalashtiriladigan “paxta genlari uchun yaratilgan sintetik RNAi duplekslariga asoslangan ikkilik genetik vektorlar yordamida yuqori sifatli transgen paxta liniyalarini olish” davlat ilmiy loyihasining rahbari bo‘lgan. Hozirgi vaqtda u “Fusarium viltiga chidamli paxta biotexnologik liniyalarini olish (Fusarium oxysporum f.sp. vasinfectum)». Shuningdek, uning rahbarligida ”porlok seriyasidagi g‘o‘za navlarining super elita gen-nokautli urug‘larini ko‘paytirish va doimiy ko‘paytirish"innovatsion loyihasi amalga oshirilmoqda.
Buriyev Z. T. nafaqat mamlakatimizda, balki xorijiy olimlar orasida ham mashhur bo‘lgan 60 dan ortiq ilmiy maqolalar muallifi. U bakalavr va magistrlar bilan faol ishlaydi, Markazning ilmiy salohiyatini yaratadi va biotexnologiya va transgenomika kabi zamonaviy biologiya yo‘nalishi talabalarini tarbiyalaydi. Buriyev Z. T. ilmiy faoliyati davrida AQSh, Hindiston va Avstriyada yirik xalqaro konferensiyalarda ishtirok etdi. Buriyev tomonidan olib borilayotgan tadqiqotlar respublikamiz iqtisodiyotini rivojlantirish uchun katta ahamiyatga ega bo‘lgan yangi yuqori sifatli paxta navlarini yaratishda katta ahamiyatga ega.
Zamonaviy texnologiyalardan foydalanish Z. T. Buriyevga Markaz jamoasi bilan birgalikda sifatli uzun tolali “porloq” paxtasining to‘rtta yangi, erta pishadigan, yuqori mahsuldor navlarini yaratishga imkon berdi. U zamonaviy texnologiya yordamida yaratilgan ravnaq-1 va ravnaq-2 paxta navlarining hammuallifi.
Bo‘riyev o‘simlik hujayralarida gen ekspressiyasini bostirish uchun to‘rtta patent muallifi (IAP 04300, IAP 04360, IAP 04361, IAP 04383). Shuningdek, u 2012-yilda O‘zbekistonda (IAP 20120069) va AQShda (USPTO: 13/445696) va 2013-yilda xalqaro miqyosda (PCT/US13/27801) g‘o‘za ko texnologiyasi konsepsiyasini himoya qilish bo‘yicha patent talabnomalarining hammuallifidir.
U yosh olimlar seminarini va treningni muvofiqlashtiradi yosh malakali kadrlarni tayyorlash va tarbiyalashda katta ahamiyatga ega bo‘lgan kurslar.
Bo‘riyev ikki nafar kunduzgi aspirantning ilmiy tadqiqotlarini boshqargan. Hozirda ular doktorlik dissertatsiyasini himoya qilishga tayyorgarlik koʼrishmoqda.