Забардаст Тожибоевич Бўриев

Таваллуд топган сана: 1975 йил

Туғилган жой:Тошкент

Йўналишлар: Биологлар

5506

Таржимаи ҳол

Забардаст Тожибоевич Бўриев — Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг Геномика ва биоинформатика маркази директорининг биринчи ўринбосари.  Авваллари давлат мукофотлари билан тақдирланмаган. Умумий иш стажи 22 йил.

2012 йилдан буён “Геномика ва Биоинформатика маркази”да илмий ишлар бўйича директор ўринбосари лавозимида ишлаб келади. Биология фанлари номзоди (2005 йил).

Забардаст Тожибоевич Бўриев 1975 йил Тошкент шаҳрида зиёлилар оиласида туғилган, миллати – ўзбек.

Пахта геномикаси ва биотехнологияси соҳасида етакчи олимлардан бири. Замонавий усулларни муваффақиятли эгаллаб, молекуляр генетика соҳасида тадқиқотлар олиб боради. Хусусан, у томонидан микросателлитли маркерлар ёрдамида Gossypium hirsutum L пахта толасининг ривожи билан боғлиқ бўлган ДНКнинг локусларини хариталаш амалга оширилган.

Бўриев 2003 йилдан бери пахта геномикаси ва биотехнологиялари бўйича бир қатор халқаро ва бир қанча маҳаллий илмий лойиҳалар учун масъул ҳисобланади. Уларнинг орасида АҚШ қишлоқ хўжалиги Департаментининг “Фиточромларнинг характеристикаси ва молекуляр хариталаш ва пахта гуллаш генлари” лойиҳаси бор. У АҚШнинг Миссисипи штатидаги қишлоқ хўжалиги вазирлигининг илмий марказида (2005-2006) ўз малакасини оширган. У ҳамкорлик доирасида йирик халқаро илмий лойиҳага раҳбарлик қилди Ўзбекистон – АҚШ қишлоқ хўжалиги департаменти «Пахта гермплазмасининг илдиз нематодига (root-knot nematode) ва Фусариум вилт касаллигига қарши потенциал қаршилигини баҳолаш ва снпга асосланган номзод ген маркерларини ишлаб чиқиш» деб номланган.илмий лойиҳани назорат қилди.

Шу жумладан, у 2009-2012 йилларда Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси томонидан молиялаштириладиган «пахта генлари учун яратилган синтетик РНАи дуплексларига асосланган иккилик генетик векторлар ёрдамида юқори сифатли трансген пахта линияларини олиш» давлат илмий лойиҳасининг раҳбари бўлган. Ҳозирги вақтда у «Фусариум вилтига чидамли пахта биотехнологик линияларини олиш ((Fusarium oxysporum f.sp. vasinfectum)». Шунингдек, унинг раҳбарлигида «порлок церийасидаги ғўза навларининг супер элита ген-нокаутли уруғларини кўпайтириш ва доимий кўпайтириш»инновацион лойиҳаси амалга оширилмоқда.

 Бўриев нафақат мамлакатимизда, балки хорижий олимлар орасида ҳам машҳур бўлган 60 дан ортиқ илмий мақолалар муаллифи. У бакалавр ва магистрлар билан фаол ишлайди, Марказнинг илмий салоҳиятини яратади ва биотехнология ва трансгеномика каби замонавий биология йўналиши талабаларини тарбиялайди. Буриев З. Т. илмий фаолияти даврида АҚШ, Ҳиндистон ва Австрияда йирик халқаро конференцияларда иштирок этди. Бўриев томонидан олиб борилаётган тадқиқотлар республикамиз иқтисодиётини ривожлантириш учун катта аҳамиятга эга бўлган янги юқори сифатли пахта навларини яратишда катта аҳамиятга эга.

Замонавий технологиялардан фойдаланиш З.Т.Бўриевга Марказ жамоаси билан биргаликда сифатли узун толали «порлоқ» пахтасининг тўртта янги, эрта пишадиган, юқори маҳсулдор навларини яратишга имкон берди. У замонавий технология ёрдамида яратилган равнақ-1 ва равнақ-2 пахта навларининг ҳаммуаллифи.

Бўриев ўсимлик ҳужайраларида ген экспрессиясини бостириш учун тўртта патент муаллифи (ИАП 04300, ИАП 04360, ИАП 04361, ИАП 04383). Шунингдек, у 2012 йилда Ўзбекистонда (ИАП 20120069) ва АҚШда (УСПТО: 13/445696) ва 2013 йилда халқаро миқёсда (ПCТ/УС13/27801) ғўза ко технологияси концепциясини ҳимоя қилиш бўйича патент талабномаларининг ҳаммуаллифидир.

У ёш олимлар семинарини ва тренингни, ёш малакали кадрларни тайёрлаш ва тарбиялашда катта аҳамиятга эга бўлган курсларни мувофиқлаштиради.

Бўриев икки нафар кундузги аспирантнинг илмий тадқиқотларини раҳбари. Ҳозирда улар докторлик диссертациясини ҳимоя қилишга тайёргарлик кўришмоқда.

Расмлар галереяси