Таржимаи ҳол
Мўминов Иброҳим Мўминович — файласув, филология фанлари доктори, профессор, Ўзбек ССР Фанлар академияси академики, Ўзбек ССРда хизмат кўрсатган фан арбоби, Ўзбекистондаги тилшунослик мактаби асосчиси.
И. Мўминов 1908 йилнинг 7 ноябрт куни Бухоро амирлиги ҳудудида жойлашган Шофирқон туманининг Тезгузар қишлоғида туғилган. Саманқаддаги Ўзбек педагогика академиясини якунлаган (1931).
1931 йилдан Самарқанд давлат университетида дарс бериб, у ерда С.Айний, А.Фитрат, Ҳ.Олимжон каби атоқли шоирлар, Б.Солиев, Я.Ғуломов ва бошқа тарихчилар билан бирга ишлаган.
1933 йилдан Бирлашган адабиёт факультети декани. 1933 йилдан 1935 йилгача СамДУнинг тарих факультети декани. 1941 йил Гегель фалсафаси бўйича номзодлик диссертациясини ёқлаган. 1950 йил докторлик диссертациясини ҳимоя қилган.Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг мухбир-аъзоси (1943), Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси академиги (1956), Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси вице-президенти (1956-1974).
Ўзбек ССР тарих ва археология институти директори (1955—1956). Ўзбек ССР Фанлар академиясининг фалсафа ва ҳуқуқ институтининг ташкилотчилик биринчи директори (1958—1959).
“Билим” Республика жамияти раиси (1958—1974). “Ўзбекистонда ижтимоий фанлар” журнали бош муҳаррири (1957—1974).
“Фан ва турмуш” ойномаси бош муҳаррири (1957).
Биринчи Ўзбек совет энциклопедияси бош муҳаррири.
Бир қатор илмий нашрлар муҳаррири: 2 боблик “Самарқанд тарихи”, “Бухоро тарихи”, “Хоразм тарихи” ва бошқалар.
И. М. Мўминов қаламига 200 дан зиёд рисолалар ҳамда фалсафа ва тарихнинг турли масалаларига оид мақолалар тегишли. Илмий маърузалари билан турли мамлакатларда чиқишлар қилган: Италия, Франция, Венгрия, Чехословакия, Греция, Покистон, Афғонистон ва бошқалар. Унинг раҳбарлиги остида 100 дан ортиқ номзодлик диссертациялари ва фалсафа бўйича 30 та докторлик диссертацияси ёқланган.
Темурийлар даври санъати бўйича халқаро ЮНЕСКО симпозиумини ташкил этилиши ташаббускори бўлган (Самарқанд, 1969 йил). Ўзбекистон Юқори палатаси депутати (4 чақириқ). Беруний номидаги Ўзбек ССР давлат мукофоти лауреати (1967).
И.Мўминов 1970 йилда Самарқанднинг 2500 йиллигига бағишланган анжуман ташаббускори бўлган. Ушбу санада ЎзР ФА Археология институти ташкил этилиб, Тошкентдан Самарқандга кўчириб ўтказилган. Самарқанднинг 2500 йиллигини нишонлаш муносабати билан Самарқанд ташкил этилиши тарих музейи очилган.
И.Мўминов 1974 йилнинг 22 июлида Тошкентда вафот этган. Тошкентнинг Чиғатой қабристонига дафн этилган.
2003 йил Иброҳим Мўминов Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти И.А.Каримов фармонига мувофиқ, “Буюк ҳизматлари учун” ордени билан тақдирланди (вафотидан сўнг).
Танланган асарлари
- Ўзбекистонда ижтимоий-фалсафий фикрлар ривожининг тарихий масалаларига назар (XIX бошлари XX аа.) // Ўзбек университети меҳнати. Янги қисм. Нашр. 54. Самарқанд, 1954;
- СССР халқларининг фалсафа ва ижтимоий-сиёсий фикрлари тарихига тавсиф. Т. 1,2. М., 1955-1956;
- XIX аср охири ва XX аср бошида Ўзбекистонда ижтимоий-фалсафий фикрларни ривожланиши тарихидан. 2-нашр. Тошкент, 1957;
- Мирзо Бедилнинг фалсафий қарашлари. Тошкент, 1958;
- Хоразмнинг буюк энциклопедисти. Тошкент, 1973;