Таржимаи ҳол
Уйғун (ҳақиқий исми Отақўзиев Раҳматулла) — ўзбек совет адабиёти асосчиларидан бири, Ўзбекистон халқ шоири, Ҳамза номидаги Ўзбекистон давлат мукофоти лауреати, Ўзбек ССРда хизмат кўрсатган санъат арбоби, Ўзбекистон Фанлар академияси мухбир-аъзоси.
Уйғун бутун умри давомида ижодни улкан жамоат ҳаёти билан уйғунлаштирган. У идора ва Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси, СССР Ёзувчилар уюшмаси аъзоси бўлган, 1950 йилдан 1954 йилга қадар Уйғун Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси раиси бўлиб хизмат қилган. У “Шарқ юлдузи” таҳририят жамоаси ва “Муштум” журнали аъзоси бўлган, Сиёсий янгиликлар агентлигининг Ўзбекистон бўлинмаси жамоат раиси, Ўзбекистон КП текширув ҳайъати аъзоси ва Ўзбек ССР Олий Кенгаши депутати каби лавозимларда хизмат қилган.
Уйғун 1925 йил Самарқанддаги Академиянинг педагогика факультетини тамлмдагач, меҳнат фаолиятини ўқитувчиликдан бошлаган, 1930 йилдан республика ОТМларида дарс берган, газета ва журналларда ишлаган.
Уйғуннинг ижоди серқирра. У шоир, драматург, адабий жараёнлар тадқиқотчиси ва танқидчиси, публицист ва очеркнафис сифатида фаол изланган. 1929 йил унинг илк шеърий тўплами “Баҳор қувончи” омма эътиборига тақдим этилган. Шоирнинг эликка яқин шеърий китоблари ва драматургик асарлари нашрдан чиққан, кўплаб ишлари адабиётшунослик ва танқидга оид.
30-йиллар Уйғун шеъриятида давлат ва халқ тарихига тааллуқли чуқур шахсиятни англовчи янги инсонийлик чегаралари сезилади. Айниқса, “Назир отанинг ғазаби”, “Бригадир Карим”, “Жонтемир” шеърий асарларида замондошнинг ички дунёси бой тарзда тараннум этидган.
Улуғ Ватан уруши йиллар ҳам Уйғуннинг ижоди публицист-шоир сифатида сермаҳсул бўлган. Унинг асарларида совет одамларининг ватанпарварлиги, душманга нисбатан ғазаби ва нафрати ёрқин намоён этилган, уларда фашистик кучлар устидан ғалаба қозониш ва порлоқ келажакка ишончга чақирилади.
Унинг қаламига кўплаб машҳур саҳна асарлари ва шеърий кўринишдаги драмалар мансуб бўлиб, шубҳасиз, ўзбек совет драматургияси ва театр санъатига улкан ҳисса қўшган. У томонидан “Она”, “Ҳаёт қўшиғи”, “Навбаҳор”, “Олтин кўл”, “Алишер Навоий” (Иззат Султон билан ҳамкорликда), “Парвона”, “Ҳуррият”, “Учиш”, “ДЎстлар”, “Хавфли ҳазил”, “Абу Райҳон Беруний”, “Ибн Сино”, “Зебунисо” ва бошқалар саҳна асарлари яратилган. У, шунингдек, “Алишер Навоий”, “Ленин чиптаси бўйича” фильмларининг муаллифларидан бири, биринчи ўзбек балети “Гуландом”нинг либреттосини ёзган. Кўплаб публицистик адабиё-танқидий мақолалар ва очерклар муаллифи ҳамдир.
Уйғун бадиий таржима соҳасида ҳам серқирра ижод қилган. У жаҳон ва рус мумтоз асарларини, қардош халқ республикаларининг энг сара асарлари таржимаси қилган: Шекспир, Пушкин, Толстой, Чехов, Шевченко ва бошқалар.
Кўп миллатли совет адабиёти ривожига қўшган улкан ҳиссаси учун Уйғун Жамият Меҳнати Қаҳрамони унвони билан тақдирланган, учта Ленин медали, иккита “Меҳнат Қизил Нишони”, иккита “Ҳурмат белгиси” ордени, шунингдек, “Октябрь инқилоби”, “Халқлар дўстлиги” орденлари ва кўплаб медаллар билан мукофотланган.