Аҳмедов Муҳаммад Али

Таваллуд топган сана: 1 mart 1942 йил

Туғилган жой:Андижон

Йўналишлар: Ёзувчилар

24176

Таржимаи ҳол

Истеъдодли шоир, публицист, адиб ва таржимон Муҳаммад Али адабиётга 50-йилларнинг охирида кириб келди. Унга 1992 йил «Ўзбекистон халқ ёзувчиси» фахрий унвони берилди. 1999 йилда «Меҳнат шуҳрати» ордени билан мукофотланди.

Истеъдодли шоир, адиб ва таржимон Муҳаммад Али (Аҳмедов Муҳаммад Али) 1942 йил 1 мартда Андижон вилоятининг Бўз туманида, деҳқон оиласида туғилди. 1959 йили Тошкент вилояти Бекобод туманидаги Навоий номли ўрта мактабни битирди, сўнгра Бекобод қум-шағал карьерида ишлади.

Москвадаги Адабиёт институтида таҳсил олди (1966).

Андижон ва Фарғона вилоятлари мактабларида ўқитувчилик қилди. «Шарқ юлдузи» журналида адабий ходим (1966), Ғафур Ғулом номидаги нашриётда муҳаррир (1967), бўлим мудири (1975), бош муҳаррир (1982), Ўзбекистон телевидениеси адабий-драматик таҳририятида бош муҳаррир (1985), Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Бадиий таржима ва адабий алоқалар маркази раиси (1989), Тошкент Давлат университетида профессор (1993), этика ва эстетика кафедраси мудири (1994), Халқаро «Олтин мерос» хайрия жамғармасида бошқарув раиси (1999-2003) бўлиб ишлади. 2003 йилдан Халқаро Амир Темур хайрия жамғармаси бошқаруви раиси. 1992 йилдан АҚШнинг Вашингтон университетида ўзбек тилидан сабоқлар бериб келади.

Муҳаммад Али адабиётга 50-йилларнинг охирида кириб келди. Дастлабки шеъри 1957 йилда матбуотда эълон қилинган.

Шоирнинг 30 га яқин шеърий китоблари нашр этилган. Булар орасида «Фазодаги ҳислар» (1967), «Шафақ» (1968), «Оталар юрти» (1970), «Алвон чечаклар» (1973), «Достонлар» (1974), «Ниначи ҳақида эртак» (1976), «Оқ нур» (1977), «Илҳом париси» (1980), «Боқий дунё» (1981), «Севсам, севилсам» (1983), «Гумбаздаги нур» (1985), «Сен бир гулсан» (1989), «Она дуоси» (1994), «Сайланма» (1997) каби китоблари ажралиб туради.

Муҳаммад Али ижодида «Машраб», «Гумбаздаги нур», «Заминда яшаймиз», «Муҳаббат» достонлари, «Боқий дунё» шеърий романи, «Сарбадорлар» ва «Улуғ салтанат» тарихий романлари катта ўрин тутади.

Муҳаммад Али публицист сифатида дадил қалам тебратиб келмоқда. «Ўз-ўзингни англаб ет» (1988), «Ҳақиқатдан чекинма, Тарих!» (1990), «Қафасдаги булбуллар» (1996) мақолаларида тарихимизнинг долзарб масалалари ҳақида баҳс юритилади. «Ошиқ бўлмай Ҳақ дийдорин кўрса бўлмас» (1992), «Мен кўрган Америка» (2000) «Амир Темур чамани» (2006) китоблари адабий-илмий жамоатчилик томонидан самимий кутиб олинди.

Бадиий таржима адиб ижодида етакчи ўринни эгаллайди. Қадимги ҳинд эпоси «Рамаяна» (1978), қорақалпоқ эпослари «Шаҳриёр» (1977), «Маспошшо» (1985), Роберт Бёрнс (1971), Галактион Табидзе (1982) ларнинг шеърий китоблари шоир таржимасида чоп этилди. Шунингдек, Ҳоқоний, Шиллер, Байрон, Пушкин, Лермонтов, Махтумқули, Абай, Тагор, Ҳамзатовларнинг айрим асарлари Муҳаммад Али томонидан таржима қилинди. «Рамаяна» поэтикасининг ўзбекча талқинига бағишланган тадқиқоти учун таржимашунос олимга филология фанлари номзоди (1992) илмий даражаси берилди.

Шоир асарлари жаҳоннинг йигирма бешдан ортиқ тилларига таржима қилинган. Муҳаммад Алининг ўзбек адабиёти равнақига қўшган ҳиссаси ҳукуматимиз томонидан муносиб тақдирланди. Унга 1992 йил «Ўзбекистон халқ ёзувчиси» фахрий унвони берилди, 1999 йилда «Меҳнат шуҳрати» ордени билан мукофотланди. «Шаҳриёр» эпоси таржимаси учун Бердақ номидаги Қорақалпоғистон Республикаси Давлат мукофоти берилди (1984).

У ҳозир Амир Темур даври ҳақида асарлар яратмоқда. Ҳозиргача «Жаҳонгир Мирзо» (2003), Умаршайх Мирзо» романлари (2006) босилиб чиқди. 2005 йилда унинг «Абадий соғинчлар» роман-хроникаси чоп этилди.

Расмлар галереяси